Wat is vaginale afscheiding

Elke vrouw krijgt te maken met vaginale afscheiding. Maar wat is deze vaginale afscheiding nu precies en hoe wordt het geproduceerd? Ook zijn er vele vrouwen die twijfelen of hun hoeveelheid vaginaal vocht wel normaal is. Antwoorden op deze én andere vragen kan je vinden in dit artikel.

Wat is vaginale afscheidingVaginale afscheiding (ook wel vaginaal vocht) is de benaming voor de vloeistof die constant door de vagina van de vrouw wordt geproduceerd. Wanneer de vrouw seksueel opgewonden is, zal de productie van het vocht toenemen, waardoor de vrouw vochtiger wordt. Wanneer er tijdens de seksuele opwinding meer vocht wordt geproduceerd, beschrijft men dit ook wel als dat de vrouw 'nat' is. Het extra geproduceerde vaginale vocht zorgt ervoor dat er minder wrijving tussen de penis (van de man) en de vagina (van de vrouw) plaatsvindt tijdens de geslachtsgemeenschap. Ook zorgt de vaginale afscheiding er op dat moment voor dat de penis gemakkelijker de vagina kan binnendringen.

Veel vrouwen maken zich zorgen over de hoeveelheid vaginale afscheiding die ze hebben. Er zijn genoeg  vrouwen die denken last te hebben van een bacteriële vaginale infectie, een witte vloed of een soa. Hier dien je je doorgaans geen zorgen over te maken, aangezien de hoeveelheid vaginaal vocht per dag en per vrouw kan verschillen. Ook hangt de hoeveelheid af van de periode in de menstruatiecyclus. Tijdens de ovulatie ben je bijvoorbeeld iets vochtiger dan vlak na de ongesteldheid.

Maak je je toch ongerust over de hoeveelheid vaginaal vocht, dan is het verstandig om een bezoek te brengen aan je huisarts. Schaam je hier niet voor, de huisarts ziet tijdens zijn werk vele vrouwen die hier bang voor zijn. Je huisarts zal je echt niet uitlachen als je vertelt dat je bang bent voor een soa of dat je een infectie onder de leden hebt. Je kan beter tien keer te vaak langs de huisarts gaan, dan één keer te weinig.

De productie van vaginale afscheiding
De bloedaanvoer in en rondom de vagina zorgt ervoor dat er fijne druppeltjes vocht door de vaginawand lekken. Dit zorgt ervoor dat de hele vagina en vulva bevochtigd worden. Dit vocht wordt vaginale afscheiding of vaginaal vocht genoemd. Bij jonge vrouwen die lichamelijk en geestelijk gezond zijn, kan dit gehele proces in minder dan 30 seconden plaatsvinden, en wordt ook wel eens de 'zweetreactie' (transudatie) genoemd. Het produceren van vaginaal vocht wordt dus niet door klieren veroorzaakt, wat vele vrouwen wel denken. Het vocht wordt dus veroorzaakt door het bloed dat vocht afstaat.

De mogelijkheden waardoor een vrouw denkt dat het vaginale vocht veroorzaakt wordt door klieren, is door de aanwezigheid van de klier van Bartholin. Deze klier zorgt ook, inderdaad, voor vochtproductie, maar slechts in kleine mate. Het meeste vocht is echt afkomstig van het bloed. Ook kleine kliertjes die zich in de baarmoedermond bevinden, leveren geen grote hoeveelheden vaginaal vocht.

Samenstelling van vaginaal vocht
De vaginale afscheiding is een vloeistof die bestaat uit de volgende stoffen:

- water
- pyridine
- squaleen
- ureum
- azijnzuur
- melkzuur
- complexe alcoholen
- glycolen
- ketonen
- aldehydes

Door de aanwezigheid van zuren in het vaginale vocht heeft de afscheiding een licht zure smaak. De pH-waarde van het vocht ligt tussen de 4 en 4,5. Het melkzuur dat in het vocht zit, wordt veroorzaakt door bacteriën met de naam lactobacillen. Deze lactobacillen zijn in elke gezonde vagina te vinden en zorgen ervoor dat schadelijke bacteriën niet in de baarmoedermond en baarmoeder terecht kunnen komen.

Hoe ziet vaginale afscheiding eruit
De vaginale afscheiding is doorgaans kleurloos, helder en doorschijnend. Wanneer het vaginale vocht is opgedroogd (bijvoorbeeld in de onderbroek) zal dit vocht een geelachtige kleur krijgen. De afscheiding lijkt niet zozeer op sperma, maar meer op het voorvocht dat door de man wordt geproduceerd.

De kleur van vaginale afscheiding kan van moment tot moment en van vrouw tot vrouw verschillen. Zo kan vaginaal vocht verschillen in viscositeit, kleur en geur. Dit wordt vooral veroorzaakt door de mate van seksuele opwinding, de periode in de menstruatiecyclus, of wanneer er een vaginale infectie aanwezig is. Zelfs een veranderd eetpatroon kan ervoor zorgen dat de textuur, kleur en geur van de vaginale afscheiding verandert.

Moet ik het vaginale vocht verwijderen uit mijn vagina?
Nee. Het is voor de vrouw niet nodig om de vagina aan de binnenkant te wassen, om zodoende de afscheiding te verwijderen. De vaginale afscheiding is namelijk van nature aanwezig en het zorgt er juist voor dat de vagina schoon blijft. Wanneer je het vocht wel zou verwijderen, kan je binnen de kortste keren vaginale infecties oplopen, die in sommige gevallen ernstige gevolgen met zich meebrengen. Wanneer je buiten de menstruatieperiode om tampons gebruikt, moet je hier direct mee stoppen. Dit zorgt er namelijk ook voor dat je een verhoogde kans op vaginale infecties hebt.

Verandering van de vaginale afscheiding
Het is bekend dat onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld bij het gebruik van bepaalde medicijnen, de vaginale afscheiding verandert. Dit kan komen door onder andere:

- bepaalde medicatie, hierdoor zal de afscheiding verminderen
- tijdens de zwangerschap
- in de periode dat je borstvoeding geeft
- in de menopauze
- wanneer je ouder wordt
- diabetes

In sommige gevallen kan er ook sprake zijn van een meer dan gewone afscheiding. Dit wordt 'witte vloed' genoemd. Hierbij kan er sprake zijn van een candida-infectie, chlamydia trachomatis, een bacteriële vaginose, een trichomonasinfectie of gonorroe. In een enkel geval wordt er geen oorzaak gevonden van een teveel aan vaginaal vocht.

Weinig vaginale afscheiding
Het kan ook voorkomen dat de vrouw te weinig vaginale afscheiding produceert. Wanneer dit het geval is, is de kans groot dat de penetratie (de penis van de man gaat in de vagina van de vrouw) pijnlijk is. Je kan als vrouw niets doen aan het feit dat je te weinig vaginaal vocht produceert. Dit komt vaak voor. Om pijn tijdens de seks te voorkomen, kan je glijmiddel gebruiken.

Het gebruik van vaseline en andere producten gebaseerd op petroleum worden afgeraden omdat de stof petroleum het condoom of pessarium (vrouwencondoom) kan beschadigen. Een glijmiddel op waterbasis is echter wel goed en zal het condoom of pessarium niet aantasten. Wanneer je als vrouw in de overgang zit, of de overgang al achter de rug hebt, komt het ook vaak voor dat je te weinig vaginaal vocht produceert. Maak je hier geen zorgen over, dit is een zeer normaal verschijnsel. tijdens de periode van de menopauze zal er een atrofie van de vaginawand ontstaan doordat het oestrogeengehalte tijdens en na de menopauze daalt. Dit hormoon wordt in de eierstokken geproduceerd. Wanneer je tijdens of na de menopauze geslachtsgemeenschap wilt, zijn hier goede crèmes voor, op basis van oestrogeen, en ook kan je gebruik maken van een glijmiddel  Het gebruik van deze crèmes en glijmiddelen zorgen ervoor dat je nog steeds met veel plezier (en zonder pijn!) seks kan hebben!

Voldoende vaginaal vocht
Het komt voor dat de vrouw genoeg vaginaal vocht aanmaakt zodat de penis gemakkelijk kan penetreren. Toch zijn er vrouwen die, ook als zij voldoende vochtig zijn, merken dat de vagina na verloop van tijd droog wordt en begint te irriteren. Dit komt doorgaans voor wanneer de penetratie langer dan twintig minuten aanhoudt. Dit wordt veroorzaakt doordat je te lang op de zogenaamde plateaufase wordt gehouden, waardoor de vochtproductie wordt stopgezet.